TADEUSZ CHRZANOWSKI
Tadeusz Chrzanowski urodził się w Krakowie 14 maja 1926 roku. Po latach spędzonych w rodzinnym Moroczynie koło Hrubieszowa, po wojnie, zamieszkał w Krakowie, gdzie studiował na Akademii Handlowej, a potem rozpoczął kolejne studia na kierunku historia sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako student przeszedł przez interesujące doświadczenie Klubu Logofagów, skupiającego młodzież niezależnie myślącą, co w warunkach głębokiego, zideologizowanego PRL-u stanowiło wyjątkowe świadectwo niesubordynacji. Przynależność do Klubu była zarazem szkołą wolnej myśli i trwałych przyjaźni. Przez wiele dziesiątków lat Tadeusz Chrzanowski był także bardzo ściśle związany ze środowiskiem „Tygodnika Powszechnego” i „Znaku”. Głównym polem jego zawodowej aktywności była jednak historia sztuki. W roku 1952 uzyskał w tej dziedzinie magisterium, w roku 1971 – doktorat, w roku 1980 – habilitację, a w roku 1990 profesurę w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W KUL kierował Katedrą Kultury Artystycznej.
Studentom dał się poznać jako omnibus – będąc znakomitym znawcą epoki nowożytnej, imponująco pewnie poruszał się po obszarach mediewistyki i współczesności. Ponad dwieście publikacji ściśle związanych z historią sztuki, w tym gigantyczna praca inwentaryzacyjna, prowadzona wespół z Marianem Korneckim, polegająca na dokumentowaniu zabytków na terenie Polski – przyniosły Tadeuszowi Chrzanowskiemu pozycję jednego z najwybitniejszych polskich historyków sztuki. Czterdzieści bezcennych tomików Katalogu zabytków sztuki w Polsce to nie tylko sprawa wędrówek, często w trudnych warunkach, to także sporządzanie wielostronnej dokumentacji z czym wiąże się uruchomienie wnikliwego warsztatu badawczego. To również sprawa dokumentacji fotograficznej – Tadeusz Chrzanowski, robiąc przez wiele lat setki zdjęć, stał się znakomitym fotografikiem. Z tajnikami fotografii zapoznał Chrzanowskiego wybitny fotografik, a prywatnie jego ojczym, Włodzimierz Puchalski. Nie wolno zapominać o tym, jakże ważnym, aspekcie dorobku Chrzanowskiego, gdyż w wielu przypadkach jego dokumentacyjne z pozoru zdjęcia zawierają istotny element artystyczny, co pozwoliło mu zająć miejsce w szeregu członków Związku Artystów Fotografików Polskich.
Na dorobek Tadeusza Chrzanowskiego składają się jednak nie tylko prace naukowe i fotograficzne, ale również utwory poetyckie, którymi debiutował jako człowiek pióra, ponadto zaś liczne teksty z zakresu publicystyki kulturalnej. Bywał felietonistą (przez wiele lat jego cotygodniowe felietony ukazywały się na łamach wspomnianego „Tygodnika Powszechnego”), recenzentem wystaw sztuki, filmów. Talent literacki, poparty inteligencją, poczuciem humoru i cięty język zjednywały mu nie tylko czytelników, ale także uznanie wśród profesjonalnych pisarzy. Należał do dawnego Związku Literatów Polskich, był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Pen Clubu. W każdym z tych gremiów odgrywał znaczącą rolę. Inny rozdział w działalności Tadeusza Chrzanowskiego stanowi jego aktywność społeczna: jako prezesa Stowarzyszenia Historyków Sztuki, a zwłaszcza jako przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Współpracował też z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi, z urzędem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie, a także Instytutem Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz – jako pedagog – z uczelniami krakowskimi: Akademia Pedagogiczną, Akademią Sztuk Pięknych, Politechniką Krakowską, Uniwersytetem Jagiellońskim. Otrzymał doktoraty honoris causa Akademii Pedagogicznej w Krakowie i Politechniki Krakowskiej.